После повеќе од шест децении во кои автомобилите се тестираа речиси исклучиво со „машки“ кукли, конечно пристигнува напреден краш тест со кукли дизајниран според женско тело. Овој чекор се смета за вистинска револуција во автомобилската безбедност и исправка на долгогодишна неправда во развојот на безбедносните системи.
Иако денес речиси половина од возачите се жени, најголемиот дел од краш тестовите со години се правеа со кукли што го претставуваат „просечниот маж“. Истражувањата покажуваат дека при судари од иста сила, жените имаат значително поголема веројатност да претрпат тешки или дури фатални повреди – особено во делот на вратот, ‘рбетот, стомакот и нозете.
Куклите за краш тест потекнуваат уште од воената авијација од 50-тите години на минатиот век, дизајнирани по изглед на војници. Денес реалноста е поинаква: голем дел од возачите се жени, многумина имаат прекумерна тежина, а значителен процент се и постари лица. Стандардниот „машки“ тип на кукла одамна престана да биде реален модел за сите.
„Женска“ кукла што навистина го следи женското тело
Досега во тестирањата често се користеа таканаречени „женски“ кукли, кои во суштина беа само намалени верзии на машките. Тие не ги пресликуваа специфичните анатомски карактеристики на женското тело – различна структура на карлицата, рамениците, вратот, мускулната маса и распоредот на органите.
Новиот напреден тип е развиен токму за да го поправи тоа. Дизајниран е да го реплицира женското тело во реални размери и пропорции и е опремен со многу поголем број сензори отколку претходните генерации. Тие ги мерат оптоварувањата и можните повреди во главата, вратот, градниот кош, абдоменот, карлицата, нозете, но и во рацете и ‘рбетот.
Благодарение на овие податоци, производителите ќе можат многу попрецизно да ја приспособат работата на воздушните перничиња, сигурносните појаси и конструкцијата на кабината кон реалното женско тело, а не само кон машкиот „стандард“.
Новите кукли и европското искуство
Во Европа веќе извесно време се користат помали „женски“ кукли, но и тие во голема мера се засновани на машкиот модел и главно се користат во фронтални судари. Истовремено, дел од истражувачките центри развиваат и сопствени маникини базирани на просечна возрасна жена, со поавтентични пропорции на колковите, трупот и вратот.
Некои лаборатории веќе тестираа нови напредни женски маникини во реални краш сценарија, како подготовка тие да станат дел од официјалните програми за оценување на безбедноста. Паралелно со физичките кукли, се користат и сложени дигитални модели – виртуелни „аватари“ со различна висина, тежина и телесна градба, кои помагаат да се симулираат стотици сценарија што во реалност би биле прескапи или невозможни.
Иако новиот тип на кукли е дизајниран според женско тело, од него ќе имаат корист сите патници. Колку што тестовите се пореални и поблиску до различните типови на човечко тело, толку подобро производителите ќе можат да ги оптимизираат системите за безбедност за секого – без разлика на пол, возраст или телесна градба.
Долги години експерти, активисти и жртви на сообраќајни несреќи предупредуваа дека автомобилите едноставно не се конструирани со женското тело на ум. Со воведувањето на вистински „женски“ краш тест кукли, се прави чекор кон пофер и поинклузивна безбедност.
