Хибридните возила со можност за приклучување на струја, познати како plug-in хибриди, долго време се промовираат како идеална рамнотежа меѓу електричните и класичните автомобили. Тие можат да се движат на струја во градски услови, а потоа да преминат на мотор со внатрешно согорување за подолги релации. Производителите ги претставуваат како еколошки и економски компромис, но новите податоци откриваат сосема поинаква слика.
Истражувањето покажува драматично поголемо загадување
Според новата анализа на невладината организација Transport & Environment (T&E), plug-in хибридите во реална употреба испуштаат речиси петпати повеќе јаглерод диоксид отколку што прикажуваат лабораториските тестови.
Истражувањето опфатило 800.000 возила регистрирани во Европа во периодот од 2021 до 2023 година, при што се користени податоци директно од мерачите на гориво во автомобилите.
Резултатите се алармантни:
* Во 2023 година, реалните емисии на CO₂ биле 4,9 пати повисоки од лабораториските резултати.
* Во 2021 година, разликата била 3,5 пати – што значи дека со текот на времето разликата меѓу реалноста и тестовите се зголемува.
Главната причина – заблуда околу “електричниот дел” од возењето
Истражувачите утврдиле дека голем дел од проблемот потекнува од погрешните претпоставки во официјалните тестови.
Тие тестови предвидуваат дека возилото ќе поминува 84% од растојанието во електричен режим, но реалноста покажала дека само 27% од патувањата се одвиваат без користење на моторот со внатрешно согорување.
Дополнително, дури и кога возилото се движи во електричен режим, електромоторот често не е доволно моќен, па моторот со внатрешно согорување мора да помогне околу една третина од времето. Тоа значи дека „електричниот“ дел од возењето не е навистина целосно електричен.
Последиците – и еколошки и финансиски
T&E пресметува дека ова подценување на емисиите им овозможило на четирите најголеми производители на автомобили да избегнат казни во вредност поголема од 5 милијарди евра во периодот од 2021 до 2023 година.
Во исто време, потрошувачите плаќаат висока цена – трошоците за користење plug-in хибриди реално се околу 500 евра годишно повисоки од она што го прикажуваат лабораториските тестови.
Критика од експертите
„Смелите изјави на производителите за нивните plug-in хибриди се далеку од вистината“, изјави Колин Вокер, транспортен аналитичар за The Guardian.
„Потрошувачите се доведени во заблуда – мислат дека купуваат автомобил кој го штити животната средина и штеди гориво. Во реалноста, овие возила се само малку подобри од класичните бензинци или дизели во поглед на емисиите и трошоците,“ додава тој.
Дали plug-in хибридите имаат иднина?
Овие резултати сериозно ја доведуваат во прашање иднината на plug-in технологијата.
Со воведувањето на новата Euro 7 норма од 2026 година, европските регулатори ќе воведат построги мерки за мерење на емисиите во реални услови, а не само во лабораторија.
Ова значи дека plug-in хибридите можеби ќе се соочат со поголеми технички и даночни притисоци, што би можело да ги направи неисплатливи и за производителите и за купувачите.
Во исто време, електричните возила (EV) стануваат сè подостапни, со подобри батерии и поголем опсег. Многу експерти предвидуваат дека plug-in технологијата ќе биде преодна фаза, а не долгорочно решение.
Иако plug-in хибридите звучат како „златна средина“ меѓу еколошкото и практичното, оваа анализа покажува дека во пракса тие не го нудат ветениот баланс. Реалните емисии се многу повисоки, користа за животната средина е минимална, а економската исплатливост сомнителна.
Во контекст на заострените европски стандарди и глобалната ориентација кон електрични возила, plug-in хибридите можеби ќе останат само минлива технологија – последен обид на класичниот мотор да опстане во свет кој брзо се електрифицира.
